Maar liefst driekwart van de gemeenten rekent op publieke tekorten bij stedelijke transformatieprojecten. Ook ziet bijna de helft private tekorten bij die gebiedsontwikkelingen. Gemiddeld loopt het publieke tekort op tot zo’n 19 miljoen euro per project; omgerekend zo’n 13.000 euro publiek tekort per woning. Dat berekende Rebel in opdracht van het programma Stedelijke Transformatie. Tijdens de programmadag in Ede vertelde Damo Holt (Rebel) samen met collega Liesbeth van Walsum waardoor die onrendabele toppen ontstaan en wat mogelijke aanpakken zijn. Lees verder →

Veel transformatieprojecten hebben de ambitie om de gebiedsontwikkeling integraal en in samenwerking aan te pakken. Tegelijkertijd hebben zij vaak te maken met verschillende grondeigenaren met verschillende belangen. Gemeenten zijn terughoudend in het actief verwerven van grootschalige grondposities, waardoor oplossingen soms organisch en geleidelijk ontstaan. Maar hoe zorg je dan ervoor dat je zowel de kwaliteit en integraliteit bewaakt én vaart kunt maken? Lees verder →

Wat kun je doen om een samenwerking te doen slagen? Volgens Edwin Kaats van Common Eye zijn er vijf domeinen waarop je interventies kunt doen: ambitie, belangen, relatie, organisatie en proces. Tijdens de programmadag Stedelijke Transitie in Ede vertelde de organisatieadviseur hoe je in de praktijk van gebiedsontwikkeling aan deze knoppen kunt draaien. Lees verder →

Tijdens de tweede themasessie Kwaliteit van plan serveert Henk Puylaert van adviesbureau H2Ruimte vijf richtinggevende principes, die samen een kompas vormen dat wijst richting een duurzame gebiedsontwikkeling. Duurzame gebiedsontwikkeling is in de ogen van Puylaert vooral zélf nadenken, niet klakkeloos anderen kopiëren. “Het betekent voor mij niet veel meer dan je verstand gebruiken. Duurzaam handelen is slim handelen.” Maar hoe doe je dat? Lees verder →

Bij steden in transitie passen flexibele ruimtelijke regels. Maar het is vaak lastig speelruimte te creëren in een stelsel waarin rechtszekerheid en uitvoerbaarheid centraal staan. Daarnaast willen overheden blijven sturen op kwaliteit van plan en proces. De Omgevingswet is daarom veelbelovend, maar vooralsnog toekomstmuziek. In de themasessie Flexibele planvorming verkent jurist Albert Jan Meeuwissen tijdens de programmadag Stedelijke Transformatie hoe flexibiliteit mogelijk is onder de huidige wetgeving. Lees verder →

Harriët Tiemens is wethouder (Duurzaamheid, Wonen, Mobiliteit, Parkeren, Groen & water) in de gemeente Nijmegen en de nieuwe voorzitter van de fysieke pijler van de G40. Welke opgaven ziet zij wat betreft binnenstedelijk bouwen? En wat zijn binnen de fysieke pijler dé speerpunten voor de komende periode. Ze vertelt over hobbels en kansen en over wat haar eigen drijfveren zijn. Lees verder →

Het economisch herstel van de afgelopen jaren stelt gebiedsontwikkeling voor complexe opgaven. Een forse en ongeduldige woningbouwopgave, torenhoge ambities rondom duurzaamheid en onzekerheid rondom het financiële rendement vormen een driedubbele uitdaging voor publiek-private samenwerking (PPS) anno 2018. Tegelijkertijd is dit dé context waarin deze samenwerkingsvorm haar meerwaarde kan bewijzen, betoogt Frank ten Have van Deloitte. In een levendige themasessie ontvouwt hij tijdens de programmadag Stedelijke Transformatie zes thema’s voor de PPS van de nabije toekomst. Lees verder →

Samenwerking is een essentieel thema bij alle gebiedstransformaties. Dat blijkt uit het eerste halfjaar van het programma Stedelijke Transformatie. Dit thema stond dan ook centraal tijdens de programmadag op 9 oktober in Ede. In verschillende deelsessies werd ingegaan op succesfactoren voor samenwerking en in de plenaire sessie ging Martijn Frijters in op de vraag: wat maakt samenwerking zo lastig? Lees verder →

De tijd dat we vertrouwden op centrale ordening, sturing en maakbaarheid is voorbij. Samenwerking tussen overheid en markt is in deze tijd cruciaal om complexe maatschappelijke vraagstukken, zoals de verstedelijkingsopgave, aan te pakken. Hoe zorg je dan voor een optimaal samenspel? Maarten Königs van Holland Branding Group pleit op de programmabijeenkomst Stedelijke Transformatie voor allianties. “Mensen of organisaties alleen redden het niet, allianties zijn platforms voor het creëren van projecten.” Lees verder →

Welk type aanpak en alliantie zijn nodig om gebieden succesvol te transformeren? Onderzoekers van de TU Delft vertellen tijdens de programmadag Stedelijke Transformatie over een mix van instrumenten die zowel op harde als zachte wijze sturing geven aan de betrokken partijen. Lees verder →

Nederland staat voor een enorme opgave met de verstedelijking. Met name in de steden groeit de vraag naar woningen. Op de Dag van de Stad gaat Jop Fackeldey, Gedeputeerde Provincie Flevoland en voorzitter Programma Stedelijke Transformatie in gesprek met medebestuurders van zowel overheden als marktpartijen in een lunchsessie. “Het is zo belangrijk dat we met elkaar kennis en kunde uitwisselen.” Lees verder →

De grote transformatie-opgaven gaan ook op de jaarlijkse Dag van de Stad op 29 oktober in Amersfoort niet ongemerkt voorbij. In het paviljoen ‘De transformerende stad’ gaan de aanwezigen onder leiding van Suzanne Potjer en Peter Pelzer van Urban Futures Studio (Universiteit Utrecht) kijken hoe we ‘wijken van de toekomst’ kunnen realiseren. Een wijk waar het leven niet alleen bestaat uit minder gas en meer bakstenen, maar waarin er op allerlei manieren vooruitgang is bereikt. Lees verder →

Tijdens de Dag van de Stad op 29 oktober draait het programma Stedelijke Transformatie precies een jaar. Sindsdien doen maar liefs 26 gemeenten mee in het intensiveringsprogramma dat de woningproductie in de steden moet versnellen en opschalen. Jop Fackeldey, die als voormalig voorzitter van de fysieke pijler van het G40 Stedennetwerk één van de initiatiefnemers van het programma was, is sinds kort boegbeeld van het programma en in die rol aanjager van binnenstedelijke gebiedstransformaties. Lees verder →

Bij complexe binnenstedelijke transformatieprojecten, waar de publieke en private belangen groot zijn en afstemming nodig is, lijkt partnerselectie een geschikt instrument. Het selecteren moet geen doel op zich zijn, maar leiden tot samenwerkingen waarbij betere plannen tot stand komen. Tijdens een themasessie op 13 juni gingen deelnemers aan de hand van bestaande en fictieve casussen in gesprek over de wijze waarop partnerselectie eruit zou kunnen zien. Lees verder →

Gemeenten richten zich de komende jaren op het vergroten van de bouwproductie van woningen, en zoeken tegelijkertijd de balans met andere grote opgaven. De grote steden zetten daarbij ook in op het versnellen, en willen afspraken maken met betrokken partijen als ontwikkelaars, beleggers en woningcorporaties over typen woningen. Dit blijkt uit de analyse van de coalitieakkoorden, die Platform31 onlangs publiceerde. Lees verder →

Het programma Stedelijke Transformatie gaf eerder een advies over de nut en noodzaak en de vormgeving van een revolverend fonds gebiedstransformatie. Tijdens een themasessie op 19 juli dachten gemeenten uit het programma Stedelijke Transformatie verder na over de wijze waarop een dergelijk fonds ingezet kan worden: dit keer vanuit een publieke bril. Lees verder →

Waardoor ontstaat een onrendabele top? En hoe kun je een impasse doorbreken? Tijdens de themasessie Onrendabele toppen werd meegedacht en meegekeken naar de niet-rendabele businesscase van het CSM-terrein in Breda en naar de onrendabele top bij de herinrichting van het stationsgebied in Heerhugowaard. Lees verder →

Als gemeente kun je een mooi maatschappelijk rendement bedenken bij een binnenstedelijke gebiedstransformatie. Toch kan een niet-sluitende businesscase de ontwikkelingen in de weg staan. Damo Holt van adviesbureau Rebel vertelde in de themasessie Onrendabele toppen over verschillende mogelijkheden en dekkingsstrategieën om een financiële impasse toch te doorbreken. Lees verder →

Bij alle ruimtelijke ontwikkelingen en besluiten maakt de gemeente kosten. Bijvoorbeeld voor het aanpassen van het bestemmingsplan of de aanleg van openbare voorzieningen zoals wegen, verlichting en riolering. Die kosten kan de gemeente doorrekenen aan de grondeigenaar. Maar welke kosten vallen onder dit kostenverhaal? En hoe werkt het bij organische ontwikkelingen, wanneer er meer onzekerheid over het eindbeeld is? Lees verder →

Transformatie van gebieden betekent bijna automatisch veel verschillende grondeigenaren. Vaak is niet alleen het grondbezit versnipperd, maar is ook sprake van versnippering in perspectieven, belangen en toekomstplannen. Dit kan transformatieprojecten complex maken. Tijdens een themasessie gingen we aan de hand van drie casussen op zoek naar oplossingsrichtingen. Lees verder →