Gezamenlijk de balans in binnensteden terugbrengen

Nederland staat voor een enorme opgave met de verstedelijking. Met name in de steden groeit de vraag naar woningen. Op de Dag van de Stad gaat Jop Fackeldey, Gedeputeerde Provincie Flevoland en voorzitter Programma Stedelijke Transformatie in gesprek met medebestuurders van zowel overheden als marktpartijen in een lunchsessie. “Het is zo belangrijk dat we met elkaar kennis en kunde uitwisselen.”

Waar hebben we het nu precies over als we het over binnenstedelijk bouwen en transformatie hebben?

“Nederland groeit met ruim 1 miljoen huishoudens in de komende decennia. De vraag naar woningen zal daarmee alleen maar verder stijgen. Dit zorgt met name in steden voor grote uitdagingen, omdat daar een belangrijk deel van de woningen zal komen. Dit vraagt om een enorme transformatie van bestaande stedelijke gebieden. En daar gaat binnenstedelijk bouwen vooral over. Vanuit het programma Stedelijke Transformatie werken we met een mix aan partners, overheden zoals BZK, G40, IPO en VNG, en marktpartijen en kennisinstellingen aan deze transformatie. Met zijn allen hebben we geconstateerd dat er belemmeringen zijn die projecten in de binnensteden vertragen, terwijl de behoefte zo groot is aan woningen dat al die projectlocaties hard nodig zijn.”

Kunt u daar een voorbeeld van geven?

“We hebben het over oude bedrijventerreinen maar ook over braakliggende plekken in de stad. Voor het programma hebben gemeenten maar ook marktpartijen zich gemeld met projecten die niet van de grond komen. Gezamenlijk gaan we op zoek naar de redenen waarom ze niet werken. Dan loop je tegen allerlei thema’s aan, van parkeren, realisatie van sloop tot investeringen. We willen daarom onze gezamenlijke kennis en kunde inzetten om te kijken wat we eraan kunnen doen. Als we de krachten bundelen kunnen we de problemen doorgronden en oplossen en delen.”

Wat wilt u op de Dag van de Stad meegeven in uw gesprek met de medebestuurders?

“Eigenlijk dat het van belang is dat we vooral kennis en ervaring met elkaar uitwisselen. Dat is zo cruciaal bij de aanpak van de projecten die niet lopen. We kijken samen naar die projecten en naar verschillende kanten ervan, van parkeren, kantoorhuisvesting tot wet- en regelgeving. Hoe kunnen we dat allemaal versnellen? 26 gemeenten doen al mee. Ik zal voorbeelden geven door te vertellen wat er allemaal al gebeurt. Het moet vooral een heel praktisch verhaal worden. Want geen enkel project is hetzelfde. Je hebt aan de ene kant gebieden waar de druk op de binnenstedelijke woningmarkt enorm is, maar ook gebieden waar die niet van de grond komt.”

Kunt u een paar voorbeelden geven van stedelijke transformatie?

“Natuurlijk is De Binckhorst in Den Haag een van de meest bekende voorbeelden. Maar ook het Lelycenter in Lelystad laat heel goed zien hoe verschillende partijen samen een plan hebben gemaakt om van kantoren woningen te maken, in een kwalitatieve, groene omgeving. En de stad Groningen kampt met een ingewikkelde woningopgave en kijkt hoe ze deze vooruitbrengt door bijvoorbeeld financiering van sociale woningbouw. Er is een grote verscheidenheid aan projecten. Waar de verschillende betrokken partijen vroeger vooral vanuit het eigenbelang keken naar een opgave, doen we dat nu samen vanuit die opgave centraal. Zo kunnen we veel beter die complexe projecten ontrafelen: door uitwisseling van elkaars kennis en kunde.”

Het thema van de Dag van de Stad is ‘stad in balans’. Hoe past het thema bij binnenstedelijk bouwen?

“Balans is misschien wel de belangrijkste reden waarom we deze projecten aanpakken. Dat komt op meerdere niveaus terug. Je hebt braakliggende en onherbergzame plekken in de stad die zorgen voor onbalans in de nabije omgeving. Als je ze aanpakt breng je het hele gebied in balans. Ook is er balans nodig tussen sociale woningbouw en de vrije markt. We moeten er met elkaar voor zorgen dat iedereen een plek in onze steden kan hebben om te wonen. En we moeten zorgen dat wat we nu met elkaar bouwen in onze steden ook de tand des tijds kan weerstaan, dus ook over 20 jaar, als de bevolkingssamenstelling heel anders zal zijn, nog bruikbaar is. Met het programma Stedelijke Transformatie zoeken we dus de plekken van onbalans op. Daarvoor is er ook weer balans nodig tussen de partijen. Als die niet goed samenwerken krijg je de opgave niet opgelost.”

Kijkt u uit naar de Dag van de Stad?

“Jazeker. Ik kijk uit naar de vele voorbeelden en gesprekken die je op zo’n dag altijd hoort. Er is straks heel veel deskundigheid onder een dak. Ik ga ongetwijfeld weer nieuwe dingen leren uit al die gesprekken met professionals.”