Breda: Markstad

Omschrijving

“Breda brengt het samen” is de recent ontwikkelde slogan waaronder de stad de toekomst tegemoet treedt. De verbindende stad heeft veel economische, sociale, culturele en fysieke dimensies. Zeker in de centrumlocaties van de stad worden stedelijke functies samengebracht, met het water als belangrijke bindende factor. Door het vertrek van industrie en logistiek en de reallocatie van overheidsdiensten (rechtbank, belastingkantoor, defensie) is in het centrum van Breda de unieke situatie ontstaan van 124 te herontwikkelen hectare in het centrum van de stad, op loopafstand van een (inter)nationale vervoersknoop en het middeleeuwse centrum van de stad.

Breda stelt voor om onder de titel “Breda Markstad” een selectie van locaties in gezamenlijkheid aan te reiken, gelegen aan de binnenstedelijke rivier de Mark. Het betreft de locaties Gasthuisvelden in het zuidwesten van het centrum en het Havenkwartier ten noordwesten van het nieuwe (2-zijdig georiënteerde) station Breda, in combinatie met de locatie van de voormalige suikerfabriek CSM. Op deze locaties, en op de onderlinge samenhang, zijn alle complexe elementen van stedelijke transformatie aan de orde en in beweging. Om richting te geven aan de transformatie en te zorgen dat de locaties onderscheiden tot ontwikkeling komen wordt gewerkt aan onderscheidende en attractieve vestigingsmilieus. Het gaat om ruimte (o.a. stedelijkheid, programma (het nieuwe wonen, nieuwe werklandschappen, leisure, cultuur), mobiliteitsvraagstukken, stedelijk groen, erfgoed, met als rode draad vooral: “de smaak van water” en realisatiestrategie (samengestelde stedelijke/ bovenlokale ambitie vraagt om creatieve samenwerking en financial engineering). Het gaat om een langdurige planontwikkeling; kernvraag is hoe strategisch te investeren in het casco van het Bredase centrum om voldoende flexibiliteit te kunnen borgen op termijn.
De opgave past in de inzet van de B5 steden om ruimte te vinden in binnenstedelijke gebieden voor de zich sterk ontwikkelende innovatiekracht in Brabant.

Prominent vraagstuk

Er is hier sprake van een opgave voor de lange termijn, met de nodige aandacht voor katalysatoren en voor faseerbaarheid.

1. Oppassen dat diverse vestigingsmilieus onderscheidend zijn en elkaar niet in de weg zitten in context stedelijke ontwikkeling.
2. Creatief omgaan met maatschappelijke trends en de ongelijktijdigheid tussen technologische ontwikkeling en planprocessen
3. Zoeken naar een adaptief ontwikkelproces, met alleen maar groeiende kwaliteit
4. Richting bepalen, casco definiëren en flexibiliteit borgen
5. Inhoud geven aan de tijdelijkheid, op basis van ervaring met ontregeling/ ontslakking op het Haveneiland
6. Het Waterschap Brabantse Delta is gegeven de kansen, die er vooral bij Havenkwartier/ CSM liggen voor waterretentie in de compacte stad, zeer nauw betrokken. Er ligt een manifeste retentieopgave voor Via Breda die eind 2022 vorm moet hebben gekregen.
7. De ontwikkelingen zijn in belangrijke mate afhankelijk van aanzienlijke publieke investeringen (afmaken van de binnenstedelijke rivier Mark, duurzame ontsluiting centrum, maatregelen Noordelijke rondweg, kunstwerken, rivierlandschap, verplaatsing bedrijven). De kost gaat voor de baat uit. Er ligt een forse financieringsopgave, die niet alleen door de gemeente gedragen kan worden, de wettelijke mogelijkheden voor kostenverhaal zijn beperkt. Zoeken naar creatieve investerings- en financieringsconstructies en innovatieve publiek-private samenwerkingsvormen
8. Het thema van de toekomst van centrumgebieden maakt ook onderdeel uit van de stedelijke agenda van Brabantstad (B5 plus provincie Noord-Brabant). Er liggen aanmerkelijke kansen voor “herstedelijking” in de centrumgebieden van grote steden van Brabant ter ondersteuning van de groeiende innovatiekracht in Brabant (nieuwe werklandschappen, diverse vestigingsmilieus).

Verwachting programma

• Niet blijven steken in algemeenheden, zo veel mogelijk richten op concrete elementen
• Onderzoek efficiënt coördineren
• Niet alleen in overheid blijven hangen
• Korte termijn aantal thema’s oppakken
• Gezamenlijk optrekken richting rijk/ Europa