In Groningen wordt hard gewerkt aan binnenstedelijke transformatie. Vooral in de kwetsbare wijken werkt de gemeente voortvarend aan wijkvernieuwing. Die versnelling betekent allesbehalve kwaliteitsverlies. “We doen veel meer dan alleen woningen opknappen”, zegt Roeland van der Schaaf, wethouder Groningen en ‘boegbeeld’ van stedelijke vernieuwing binnen de G40. “Want transformatie in innige combinatie met sociale maatregelen is hard nodig.” Lees meer over “We willen bouwen, sociale kansen vergroten én versnellen”

Dinsdag 11 december presenteerde minister Ollongren het revolverend fonds voor binnenstedelijke gebiedstransformatie aan de Kamer. Na de aankondiging van dit fonds, eerder dit jaar, werkten gemeenten en marktpartijen aan een advies, in aanvulling op eerdere aanbevelingen die zij hebben gedaan over dit fonds. Dit vervolgadvies gaat dieper in op de soorten transformatieprojecten waarin het fonds kan participeren en de verschillende manieren waarop dat kan. Lees meer over Revolverend fonds van meerwaarde bij onzekere business case

Het Stimuleringsprogramma Stedelijke Kavelruil (SSKR), een samenwerking van het ministerie van BZK en het Kadaster experimenteert met stedelijke kavelruil. Opvallend is dat soft skills een grote rol spelen in een succesvol verloop van het kavelruilproces. Dit in combinatie met stapsgewijs werken, met duidelijke doelen per fase en heldere vastlegging. En overal geldt: zorgvuldigheid is belangrijker dan snelheid. Lees meer over Soft skills doorslaggevend voor succes stedelijke kavelruil

In aanloop naar de Reiswijzer 2018 wordt duidelijk dat partnerselectie een steeds grotere rol gaat spelen bij selectieprocedures voor grote en complexe gebiedsontwikkelingen. Want dat kan een mogelijke oplossing zijn voor oplopende kosten. Zeker in projecten waar de risico’s hoog zijn en een goede afstemming nodig is tussen publieke en private belangen, kan partnerselectie een goed alternatief vormen voor traditionele selectieprocedures. Maar partnerselectie is niet eenvoudig; er wordt snel gefocust op de inhoud en het formuleren van harde criteria. Lees meer over De Reiswijzer 2018: de x-factor vinden

Maar liefst driekwart van de gemeenten rekent op publieke tekorten bij stedelijke transformatieprojecten. Ook ziet bijna de helft private tekorten bij die gebiedsontwikkelingen. Gemiddeld loopt het publieke tekort op tot zo’n 19 miljoen euro per project; omgerekend zo’n 13.000 euro publiek tekort per woning. Dat berekende Rebel in opdracht van het programma Stedelijke Transformatie. Tijdens de programmadag in Ede vertelde Damo Holt (Rebel) samen met collega Liesbeth van Walsum waardoor die onrendabele toppen ontstaan en wat mogelijke aanpakken zijn. Lees meer over Hoe ontstaan onrendabele toppen?

Veel transformatieprojecten hebben de ambitie om de gebiedsontwikkeling integraal en in samenwerking aan te pakken. Tegelijkertijd hebben zij vaak te maken met verschillende grondeigenaren met verschillende belangen. Gemeenten zijn terughoudend in het actief verwerven van grootschalige grondposities, waardoor oplossingen soms organisch en geleidelijk ontstaan. Maar hoe zorg je dan ervoor dat je zowel de kwaliteit en integraliteit bewaakt én vaart kunt maken? Lees meer over Samenwerken voor integrale gebiedsontwikkeling bij versnipperd grondeigendom

Wat kun je doen om een samenwerking te doen slagen? Volgens Edwin Kaats van Common Eye zijn er vijf domeinen waarop je interventies kunt doen: ambitie, belangen, relatie, organisatie en proces. Tijdens de programmadag Stedelijke Transitie in Ede vertelde de organisatieadviseur hoe je in de praktijk van gebiedsontwikkeling aan deze knoppen kunt draaien. Lees meer over Condities voor samenwerking: de ambachtelijke aanpak

Tijdens de tweede themasessie Kwaliteit van plan serveert Henk Puylaert van adviesbureau H2Ruimte vijf richtinggevende principes, die samen een kompas vormen dat wijst richting een duurzame gebiedsontwikkeling. Duurzame gebiedsontwikkeling is in de ogen van Puylaert vooral zélf nadenken, niet klakkeloos anderen kopiëren. “Het betekent voor mij niet veel meer dan je verstand gebruiken. Duurzaam handelen is slim handelen.” Maar hoe doe je dat? Lees meer over Duurzame gebiedsontwikkeling: kwaliteit van plan én proces!

Bij steden in transitie passen flexibele ruimtelijke regels. Maar het is vaak lastig speelruimte te creëren in een stelsel waarin rechtszekerheid en uitvoerbaarheid centraal staan. Daarnaast willen overheden blijven sturen op kwaliteit van plan en proces. De Omgevingswet is daarom veelbelovend, maar vooralsnog toekomstmuziek. In de themasessie Flexibele planvorming verkent jurist Albert Jan Meeuwissen tijdens de programmadag Stedelijke Transformatie hoe flexibiliteit mogelijk is onder de huidige wetgeving. Lees meer over Flexibele planvorming: sturen op speelruimte

Harriët Tiemens is wethouder (Duurzaamheid, Wonen, Mobiliteit, Parkeren, Groen & water) in de gemeente Nijmegen en de nieuwe voorzitter van de fysieke pijler van de G40. Welke opgaven ziet zij wat betreft binnenstedelijk bouwen? En wat zijn binnen de fysieke pijler dé speerpunten voor de komende periode. Ze vertelt over hobbels en kansen en over wat haar eigen drijfveren zijn. Lees meer over Werken aan steden die gezond, sociaal, bereikbaar en veerkrachtig zijn

Het economisch herstel van de afgelopen jaren stelt gebiedsontwikkeling voor complexe opgaven. Een forse en ongeduldige woningbouwopgave, torenhoge ambities rondom duurzaamheid en onzekerheid rondom het financiële rendement vormen een driedubbele uitdaging voor publiek-private samenwerking (PPS) anno 2018. Tegelijkertijd is dit dé context waarin deze samenwerkingsvorm haar meerwaarde kan bewijzen, betoogt Frank ten Have van Deloitte. In een levendige themasessie ontvouwt hij tijdens de programmadag Stedelijke Transformatie zes thema’s voor de PPS van de nabije toekomst. Lees meer over PPS: Positieve Prikkels tot Samenwerken

Samenwerking is een essentieel thema bij alle gebiedstransformaties. Dat blijkt uit het eerste halfjaar van het programma Stedelijke Transformatie. Dit thema stond dan ook centraal tijdens de programmadag op 9 oktober in Ede. In verschillende deelsessies werd ingegaan op succesfactoren voor samenwerking en in de plenaire sessie ging Martijn Frijters in op de vraag: wat maakt samenwerking zo lastig? Lees meer over Samenwerken bij gebiedstransformaties

De tijd dat we vertrouwden op centrale ordening, sturing en maakbaarheid is voorbij. Samenwerking tussen overheid en markt is in deze tijd cruciaal om complexe maatschappelijke vraagstukken, zoals de verstedelijkingsopgave, aan te pakken. Hoe zorg je dan voor een optimaal samenspel? Maarten Königs van Holland Branding Group pleit op de programmabijeenkomst Stedelijke Transformatie voor allianties. “Mensen of organisaties alleen redden het niet, allianties zijn platforms voor het creëren van projecten.” Lees meer over Allianties transformeren de stad

Welk type aanpak en alliantie zijn nodig om gebieden succesvol te transformeren? Onderzoekers van de TU Delft vertellen tijdens de programmadag Stedelijke Transformatie over een mix van instrumenten die zowel op harde als zachte wijze sturing geven aan de betrokken partijen. Lees meer over Instrumenten mixen: sturen binnen stedelijke transformatie

Nederland staat voor een enorme opgave met de verstedelijking. Met name in de steden groeit de vraag naar woningen. Op de Dag van de Stad gaat Jop Fackeldey, Gedeputeerde Provincie Flevoland en voorzitter Programma Stedelijke Transformatie in gesprek met medebestuurders van zowel overheden als marktpartijen in een lunchsessie. “Het is zo belangrijk dat we met elkaar kennis en kunde uitwisselen.” Lees meer over Gezamenlijk de balans in binnensteden terugbrengen

De grote transformatie-opgaven gaan ook op de jaarlijkse Dag van de Stad op 29 oktober in Amersfoort niet ongemerkt voorbij. In het paviljoen ‘De transformerende stad’ gaan de aanwezigen onder leiding van Suzanne Potjer en Peter Pelzer van Urban Futures Studio (Universiteit Utrecht) kijken hoe we ‘wijken van de toekomst’ kunnen realiseren. Een wijk waar het leven niet alleen bestaat uit minder gas en meer bakstenen, maar waarin er op allerlei manieren vooruitgang is bereikt. Lees meer over De transformerende stad volgens Urban Futures Studio

Tijdens de Dag van de Stad op 29 oktober draait het programma Stedelijke Transformatie precies een jaar. Sindsdien doen maar liefs 26 gemeenten mee in het intensiveringsprogramma dat de woningproductie in de steden moet versnellen en opschalen. Jop Fackeldey, die als voormalig voorzitter van de fysieke pijler van het G40 Stedennetwerk één van de initiatiefnemers van het programma was, is sinds kort boegbeeld van het programma en in die rol aanjager van binnenstedelijke gebiedstransformaties. Lees meer over Jop Fackeldey boegbeeld programma Stedelijke Transformatie

Bij complexe binnenstedelijke transformatieprojecten, waar de publieke en private belangen groot zijn en afstemming nodig is, lijkt partnerselectie een geschikt instrument. Het selecteren moet geen doel op zich zijn, maar leiden tot samenwerkingen waarbij betere plannen tot stand komen. Tijdens een themasessie op 13 juni gingen deelnemers aan de hand van bestaande en fictieve casussen in gesprek over de wijze waarop partnerselectie eruit zou kunnen zien. Lees meer over Partnerselectie in praktijk

Gemeenten richten zich de komende jaren op het vergroten van de bouwproductie van woningen, en zoeken tegelijkertijd de balans met andere grote opgaven. De grote steden zetten daarbij ook in op het versnellen, en willen afspraken maken met betrokken partijen als ontwikkelaars, beleggers en woningcorporaties over typen woningen. Dit blijkt uit de analyse van de coalitieakkoorden, die Platform31 onlangs publiceerde. Lees meer over Aandacht voor vergroten en versnellen bouwproductie in coalitieakkoorden

Het programma Stedelijke Transformatie gaf eerder een advies over de nut en noodzaak en de vormgeving van een revolverend fonds gebiedstransformatie. Tijdens een themasessie op 19 juli dachten gemeenten uit het programma Stedelijke Transformatie verder na over de wijze waarop een dergelijk fonds ingezet kan worden: dit keer vanuit een publieke bril. Lees meer over Landelijk revolverend fonds nader verkend