Webinar: Online participatie in coronatijd

Hoe kunnen we participatie bij gebiedsontwikkelingen vormgeven nu we 1,5 meter op afstand van elkaar moeten blijven? Het wordt door de coronamaatregelen immers lastig om fysieke ontmoetingen voor inspraak, cocreatie of andere vormen van participatie te organiseren. Maandag 18 mei organiseerde het programma Stedelijke Transformatie daarom een webinar over online participatie. Een overzicht van de belangrijkste inzichten.

Wanneer zo’n 90 deelnemers online zijn, opent Job Fackeldey, programmavoorzitter Stedelijke Transformatie, het webinar. “Ook in deze tijden van corona blijft het belangrijk dat onze stedelijke transformatieprojecten doorgaan. We moeten deze projecten blijven versnellen, al brengt participatie in deze periode nogal wat obstakels met zich mee. Vanuit verschillende partijen en invalshoeken gaan we daarom in op online participatie. Met als hoofddoel ‘practice what you preach’ hebben we 4 sprekers uitgenodigd die strategieën, casussen, tips en tricks toelichten. Zo wordt ingegaan op het verzamelen van de juiste data als input voor online participatie en de juiste strategie. Ook kijken we naar het voorbeeld van de gemeente Rotterdam en hoe het proces van een casus aangevlogen kan worden.”

Inzet van data-analyse

“Wat willen inwoners eigenlijk van hun gemeente in deze tijd? Dat hebben wij onderzocht”, vertelt Harmen van Doorn van Citisens. “Zo blijkt dat veel bewoners vinden dat hun gemeente ook nu bezig mag zijn met andere onderwerpen dan corona.” Inwoners staan dus ook open om mee te praten over gebiedsontwikkeling. Wel is het belangrijk dat je hen goed benadert, benadrukt Van Doorn. “We hebben inwoners daarom ingedeeld in verschillende categorieën wat betreft hun participatiewensen. Elke doelgroep vraagt om een andere benaderingswijze of aanpak. Participatie blijft dus echt maatwerk!”

3-stappenstrategie

Michiel Hulshof van Tertium vertelt over hoe je online participatie effectief inzet aan de hand van de casus De Nieuwe Kern; een stadswijk met 4.500 woningen nabij station Duivendrecht en de Johan Cruijf Arena. De algemene strategie van Tertium bestaat uit drie stappen, nu grote bijeenkomsten met bewoners niet doorgaan:

1. Informeer over plannen
   Dat kan online via verschillende vormen. Je kunt op je (project)website werken met bijvoorbeeld Prezi, vlogs, animaties of PowerPoint-presentaties. Bij De Nieuwe Kern is voor dit onderdeel een omgevingsdocumentaire gemaakt.
2. De juiste vragen stellen
   Bij De Nieuwe Kern is gekozen voor een online enquête. Daarbij is het belangrijk af te wisselen tussen open en multiplechoicevragen.
3. Ga in gesprek
   Organiseer bijvoorbeeld een online meeting. Zo organiseert Pakhuis de Zwijger interactieve livecasts. En voor de Nieuwe Kern zijn er online bijeenkomsten georganiseerd.

Breder beeld

In de gemeente Rotterdam wordt een breed scala een mogelijkheden op het gebied van online participatie ingezet. De gemeente gebruikt onder andere de app GemeentePeiler als middel voor peilingen met een brede representatie. “Die app kun je gebruiken om digitaal te informeren, om onlinebijeenkomsten te organiseren, om meningen te peilen, zowel digitaal als offline, en om sleutelfiguren in de wijk te betrekken die digitaal een grote achterban vertegenwoordigen”, vertelt Sharaifa Mik. Zo werden al voor de coronacrisis online enquêtes via de app uitgestuurd, digitale peilingen gehouden over evenementen en ontwikkelingen in de stad en data verzameld.

De app kan zich op de juiste manier richten op de verschillende bewoners van Rotterdam door de indeling in de verschillende levensstijlen. “Die levensstijlen hebben we ingedeeld in verschillende kleuren. Zo zie je gelijk dat je online participatie per levensstijl anders moet benaderen”, aldus Mik.

Afstemmen op fase

In het deelgebied Noordoosthoek, onderdeel van de gebiedsontwikkeling De Groote Wielen, worden 2.000 nieuwe woningen gebouwd. Hier wil de gemeente Den Bosch werken aan duurzaamheid, bewegen en gezondheid en werkt daarvoor met online participatie. “Daarvoor hebben we een fasebenadering gehanteerd”, vertelt Esmee Jansen van Sweco. “Je kunt vanaf de start met de schets- en ideeënfase tot en met de ingebruiksnamefase online participatie inzetten. Zo kun je in de beginfase van de ontwikkeling online enquêtes inzetten, later kun je voor het melden van overlast een app inzetten en je kunt online brainstormen via Mural.”

Jansen tipt ook de online tool Maptionaire, waar bewoners op een kaart kunnen aangeven wat hun favoriete plek is in een gebied. Daarnaast is een goede voorbereiding voor online participatie belangrijk. Zorg voor technische ondersteuning, stel een draaiboek samen en organiseer eerst een oefensessie. Het gaat ook om lef hebben en uitproberen, maar met een zorgvuldige voorbereiding loop je minder risico’s. “Stem niet alleen de tools af op de doelgroep, maar denk ook goed na over het juiste gebruik van het juiste beeldmateriaal.”