Zaanse perspectieven op versnipperd grondeigendom

Van een rommelig bedrijventerrein naar een aantrekkelijke stadswijk; de gemeente Zaanstad gaat de uitdaging aan. Kogerveldwijk is een transformatiegebied waar Zaanstad veel woningen en stedelijke kwaliteiten aan wil toevoegen. Hoewel de gemeente zelf geen grond in bezit heeft, wil ze wel zorgen dat ontwikkelaars ook maatschappelijke voorzieningen realiseren. Grondbezitters moeten dus hierover met elkaar in gesprek. De gemeente heeft bovendien twee slimme manieren bedacht om grip te krijgen op de gebiedsontwikkeling.

Het bedrijventerrein in Kogerveldwijk transformeren, is een flinke uitdaging. Dat komt niet alleen door het versnipperd grondeigendom en gebrek aan grondeigendom bij de gemeente. Midden in de wijk ligt station Zaandam Kogerveld, met directe treinverbindingen naar Sloterdijk en Schiphol. Ook is er een busverbinding met Amsterdam en zijn de snelwegen A8 en A7 en een rij hoogspanningsmasten nabij. De Zaan voert bovendien een natuurlijke begrenzing. Die infrastructuur maakt het moeilijker van de ene buurt naar de andere te komen en bewoners gaan dus last hebben van uitlaatgassen of fijnstof als hierover niet slim wordt nagedacht.

Hoe maak je van dit gebied een levendige stadswijk? Kogerveldwijk is eigenlijk al een hele groene wijk met 2.000 woningen, maar wonen moet hier aantrekkelijker worden. Dat kan door een intensiever ruimtegebruik, hoogwaardig openbaar vervoer en 20.000 extra woningen. De visie en de doelen van de transformatie zijn vastgesteld in een toekomstperspectief.

Versnipperd grondeigendom in Kogerveldwijk

Om houvast te krijgen op het versnipperd grondeigendom, heeft de gemeente twee oplossingen tot leven geroepen:

1. Het Platform Gebiedsontwikkeling
   Ontwikkelaars, grondbezitters en plaatselijke ondernemers kunnen zich aansluiten bij het platform en daar is ook grote interesse naar. Onder leiding van een kwartiermaker praten de partijen over gebiedsbrede thema’s en onderwerpen, zoals gebiedsmarketing en -profilering, mobiliteit en parkeren en het uitwerken van het woningbouwprogramma. De kwartiermaker is het eerste aanspreekpunt voor de betrokkenen.
2. Spelregelkaart
   De gemeente hanteert een spelregelkaart als uitwerking van de toekomstvisie voor het gebied. Het is vergelijkbaar met een ruimtelijk programma van eisen en zorgt dat je op projectniveau ambities per ontwikkelveld kunt toetsen. De spelregelkaart bevat ook voorwaarden per ontwikkelveld en voorwaarden voor maatschappelijke voorzieningen. Samen met grondeigenaren wordt dus gekeken hoe plannen passen binnen de ambities voor het gebied. Ook hierbij speelt de kwartiermaker een rol.

Om een duurzame en aantrekkelijke wijk te ontwikkelen, is het volgens Monica Sommer (procesmanager gemeente Zaanstad) van belang dat de betrokken partijen langdurig betrokken willen zijn. Ze moeten dan ook kunnen investeren voor de lange termijn. Ook woningcorporaties willen graag de samenwerking aangaan voor de lange termijn. De vastgelegde spelregels voor ontwikkelingen binnen het gebied bieden hen ook duidelijkheid en ruimte. Die spelregels kunnen eventueel partijen afschrikken, maar samen met het Platform Gebiedsontwikkeling hoopt de gemeente wel snelheid te maken en stappen te zetten richting de transformatie van het gebied.