De woningbehoefte is groot en er is versnelling van woningbouw nodig, vooral in grootstedelijke regio’s. Helaas komt de ontwikkeling van de complexere binnenstedelijke locaties traag op gang. Redenen daarvoor zijn bijvoorbeeld de aanwezigheid van meerdere eigenaren, de hoge binnenplanse kosten door bijvoorbeeld noodzakelijke sanering, de hoge buitenplanse kosten door bijvoorbeeld het aanleggen van benodigde infrastructuur, en/of het ontbreken van voorfinanciering doordat banken het risico niet nemen.
Als oplossing bekijkt het Rijk of een landelijk revolverend fonds een uitkomst biedt. Een dergelijk fonds kan voorfinanciering verschaffen in situaties waarin reguliere financiers het risico te hoog vinden of tegen gunstigere voorwaarden. In juni maakte minister Ollongren bekend dat ze 38 miljoen euro beschikbaar stelt. Zij wil dit bedrag verhogen met co-financiering van andere publieke en private partijen. Het programma Stedelijke Transformatie gaf eerder een advies over de nut en noodzaak en de vormgeving van een revolverend fonds gebiedstransformatie. Tijdens een themasessie op 19 juli dachten gemeenten uit het programma Stedelijke Transformatie verder na over de wijze waarop een dergelijk fonds ingezet kan worden: dit keer vanuit een publieke bril.
Eerste indruk
Het algemene geluid is dat partijen de meerwaarde van een fonds zien. Het gaat dan met name om de beginfase van projecten, op het moment dat de onzekerheden nog groot zijn. Binnenstedelijke transformatielocaties komen dan, ook bij een sluitende business case, lastig van de grond. Het fonds kan dan een financiële steun bieden. De focus ligt daarom op het revolverend laten zijn van het fonds. Het is dus geen subsidie.
Rol fonds vanuit de publieke bril
Een fonds kan een goede rol spelen in het geven van vertrouwen. Gemeenten kunnen op dit moment voor lage kosten aan financiering komen. In die zin heeft een fonds dus niet direct toegevoegde waarde. Maar gemeenten ontwikkelen niet altijd zelf, dit brengt immers risico’s met zich mee. Een fonds kan in dit soort gevallen ervoor zorgen dat een ontwikkeling van de grond komt door leningen aan private partijen te verstrekken. Ook kan een fonds een rol vervullen als een objectieve beoordelaar. Indien een fonds in een gebied stapt, kan een gemeente ook eerder geneigd zijn hierin financieel mee te doen. Het financieren van een eerste ontwikkeling kan een goede rol van het fonds zijn om er zo voor te zorgen dat een totale gebiedstransformatie van de grond komt.
