Aan de slag met flexibele gebiedsontwikkeling

De functies, de architectuur, de dichtheden en leefstijlen wisselen in steden voortdurend. Deze ontwikkelingen zijn moeilijk te voorspellen en kunnen soms snel gaan. We transformeren nu kantorengebieden of bedrijventerreinen die nog niet eens aan het einde van hun levensduur zijn. Als we willen bouwen voor de toekomst, moeten we flexibel zijn. Werk jij aan een binnenstedelijke gebiedsontwikkeling en wil je hiermee aan de slag? Meld je dan aan voor de leerkring flexibele gebiedsontwikkeling.

Onvoorspelbare ontwikkelingen vragen om flexibiliteit

Maatschappelijke ontwikkelingen hebben een grote impact op gebiedsontwikkelingen en de uitvoering daarvan. De veranderende samenstelling van huishoudens en het langer zelfstandig thuiswonen. Een toename van migranten, veranderingen in mobiliteit. Meer aandacht voor fysiek bewegen, sociale ontmoeting en vergroening. Maar ook een andere visie op het combineren van functies. Dit vraagt om andere invullingen van gebouwen en openbare ruimten. Je kan de gebouwde omgeving afbreken en vernieuwen, maar een meer duurzame oplossing zou natuurlijk zijn om de gebouwen voortdurend op verschillende manieren (en door steeds andere gebruikers) te kunnen gebruiken.

Flexibiliteit en dynamiek

Flexibiliteit kan zich manifesteren op verschillende schaalniveaus; dat van een pand, een kavel tot een heel gebied. Bij het functioneren van gebieden zijn niet alleen het vastgoed, maar ook de openbare ruimte en, steeds belangrijker; de ondergrond van belang. Innovaties in het mobiliteitssysteem vragen om flexibiliteit van de gebouwde omgeving en de openbare ruimte. Flexibiliteit in functies, gebruikers en bewoners. In de tijd (doorstroming na enkele jaren), maar wellicht ook wisselend gebruik van ruimtes door de dag/heen.

Leerkring: flexibele gebiedsontwikkeling

In de leerkring verdiep je jouw kennis over de belangrijkste vraagstukken die spelen bij flexibiliteit in gebiedsontwikkeling. Je verkent welke functies, welk type gebouwen en welk type grondgebruik een gebied dynamisch houdt en je onderzoekt hoe je ervoor zorgt dat aanpassing in de toekomst eenvoudig is. De leerkring gaat in op actualiteiten, inzichten en handvatten voor de vraagstukken rondom het thema flexibiliteit die in jouw project spelen. Door elkaar tips te geven en door kennis te nemen van expertise die Platform31 in haar programma’s bij elkaar brengt, kan je nieuwe stappen zetten voor toekomstige dynamiek in jouw project. Het programma stellen we samen op basis van jouw vragen en behoeften. De volgende onderwerpen passeren hierbij mogelijk de revue:

• Mobiliteit
• Ondergrond
• Gebruikers
• Pand
• Openbare ruimte
• Financiën
• Wet- en regelgeving
• Functies

Opzet bijeenkomsten

De leerkring bestaat uit drie bijeenkomsten op een centrale locatie in het land. Deze bijeenkomsten vinden plaats op 21 juni, 19 september en 10 oktober. Tijdens de bijeenkomsten leer je met en van de praktijk en krijg je advies van experts en vakgenoten aan de hand van jouw praktijk en jouw vragen. Iedere bijeenkomst bevat de volgende basiselementen:

• Analyse van en beschouwing op een vraagstuk.
• Presentatie door een project dat al bezig is met het thema.
• Werkvorm waarin deelnemers hun vraagstukken kunnen inbrengen en onderlinge advisering.

Eerste bijeenkomst: Spoorzone Den Bosch

Wat kunnen we leren van de ontwikkelingen in Den Bosch, waar de gemeente werkt aan de ontwikkeling van de Bossche Spoorzone? Hier komt een stedelijke mix van functies als onderdeel van de Brede Binnenstad. Een oude veevoederfabriek en ander industrieel en militair erfgoed geven dit gebied een rauw randje. De aantrekkingskracht van deze urban scene en broedplaats wil de gemeente behouden. Maar hoe programmeer je permanente verandering zodat het gebied zijn dynamiek behoudt? Hoe maak je wonen en werken inwisselbaar en zorg je voor voortdurende doorstroming en flexibiliteit in de gebruikers van de gebouwen? Hierop sturen blijkt niet zo eenvoudig. Grondposities, financieringsstructuren maar ook wet- en regelgeving zijn hierin bepalend.

De definitieve keuze van de overige onderwerpen maken we samen.

Wat levert deelname jou op?

Na afloop van de leerkring heb je:

• Nieuwe ideeën over hoe je flexibel in kan spelen op ontwikkelingen.
• Concrete stappen om te nemen op een aantal gekozen deelthema’s.
• Handvatten om als gemeente te sturen op de toekomstige dynamiek en doorstroming in een gebied.

Voor wie?

• Voor gemeenten, woningcorporaties, ontwikkelaars, bouwers of maatschappelijke organisaties die betrokken zijn bij gebiedsontwikkelingen.
• We zijn op zoek naar drie of vier binnenstedelijke gebiedsontwikkelingen waarbinnen actief wordt gestuurd op flexibiliteit of doorstroming. Dit kan gaan om flexibiliteit in planvorming, pandniveau, functies, gebruikers, openbare ruimte, eigendomsvormen, financiën etc.

Wat vragen we van jou?

• Een vast aanspreekpunt (bijvoorbeeld een projectleider, programmamanager of strateeg).
• Inbreng van een eigen gebiedsontwikkeling als casus waar al ideeën opgesteld zijn, uitgevoerd worden of gepland staan op het gebied van flexibiliteit.
• Een open en kritische houding, bereidheid om de eigen en andere casussen te ontleden en kennis te delen.
• Deelname aan drie bijeenkomsten.