Minimale kans op vertraging met een flexibel bestemmingsplan

Een bestemmingsplan moet een bepaalde flexibiliteit hebben, want de markt en de economie staan nooit stil. Ook kunnen tijdens het proces omwonenden zich verzetten tegen veranderingen in hun leef- en werkomgeving. Daarom wil je de ruimte hebben om goed te kunnen inspelen op eventuele veranderingen. Met een flexibel bestemmingsplan houd je bij aanvang al rekening met die onzekere factoren, zeggen Dorine Cleton van Cleton & Com, Peter Klooster van de gemeente Lelystad en Peter Klevering van Ballast Nedam.

Een flexibel bestemmingsplan is een globaal plan voor de functies van een gebied, waarin nog niets staat vastgesteld over de indeling van de ruimten. De totstandkoming van dit plan is een kostbaar proces, maar zorgt wel dat belangstellenden betrokken zijn bij het ontwerpproces. Daardoor worden alle ideeën en opties meegenomen en ontstaat een flexibel plan. Een groot voordeel van het werken met een flexibel bestemmingsplan is dat de kans op vertraging door bezwaar kleiner is. Door integraal te werken met de belangstellenden worden oplossingen voor problemen eenvoudiger en sneller gevonden, waardoor de uitvoering en het eindresultaat verbeterd worden. Juist doordat de belangstellenden betrokken zijn geweest bij het ontwerpproces, gaan zij minder snel bezwaren hebben.
Flexibel herbestemmen komt dus eigenlijk neer op een transparante vorm van samenwerking tussen gemeente, initiatiefnemer en belangstellenden. Daarbij wordt vaak gebruik gemaakt van Publiek Private Buurtsamenwerking (PPBS) en Value Engineering (VE).

Werken met een PPBS

Een PPBS is een gestructureerd interactief proces waarbij belangstellenden bijeenkomsten bijwonen en betrokken worden bij het maken van een ontwikkelingsplan. De inbreng van die belangstellenden staat centraal; hun kennis van de omgeving helpt om het plan te verbeteren. En uit de praktijk blijkt ook dat belangstellenden vaak met goede alternatieven komen. Een PPBS is dus een efficiënte onderzoeksmethode waarmee de kwaliteit van een omgevingsplan sterk wordt verbeterd en waarmee overheden draagvlak voor hun plannen creëren onder belanghebbenden.
Een PPBS start met een bijeenkomst waarin de visie voor de (her)bestemming wordt toegelicht. Daarbij wordt meteen aangegeven op welke onderdelen nog input nodig is en welke ruimte er is voor aanpassingen. Na de bijeenkomst doen belangstellenden mee aan workshops over specifieke thema’s zoals groen, parkeren en bereikbaarheid. Tijdens deze workshops horen de overheden precies wat de problemen en wensen van de betrokkenen zijn over deze aspecten. Die resultaten worden opnieuw gedeeld, waarna plangroepen werken aan passende deeloplossingen voor eventuele problemen, waarbij voornamelijk gewerkt wordt met schetsen.

Snelle terugkoppeling met VE

VE is een proactieve, interactieve methode om optimale, functionele en financiële oplossingen te vinden in een ontwikkelingsplan. De mogelijkheden worden met VE in onderlinge samenhang op een creatieve manier zichtbaar gemaakt. Het gaat om een multidisciplinair proces, waarbij de bijbehorende criteria van de wettelijke eisen meegenomen worden. VE bestaat uit verschillende sessies, waarbij telkens informatie wordt verzameld over het project. In de eerste sessie stel je criteria vast voor de ontwikkeling van het ontwikkelingsplan. Bij brainstormsessies gebruik je die criteria daarna opnieuw om concepten en alternatieven te ontwikkelen. Daarna werk je in een vervolgsessie de alternatieven verder uit en houd je het naast de input van belangstellenden. Ook kan een programma van eisen hierbij veranderingen teweegbrengen. VE brengt zo met een overzichtelijk proces binnen de gestelde tijd inzicht en een aangescherpt plan.