Geld-verwaarden
De waarde van geld is een merkwaardig iets. Het briefje van 20, 50 of 100 euro zelf is een paar centen waard. Je kunt er iets van kopen, je kunt ermee sparen en je kunt ermee rekenen. Het is een soort schuldbewijs. Vanaf het begin van de zomer kunnen gemeenten aanspraak maken op de woningbouwimpuls van het ministerie van BZK. In de komende vier jaar is in totaal een miljard beschikbaar om onrendabele toppen bij woningbouwprojecten weg te nemen. Daar kunnen we mee rekenen. Maar wat is er nodig om er ook daadwerkelijk iets mee te kunnen kopen? En hoe weten we of we er genoeg mee kunnen kopen?
We kunnen aan de hand van de voorwaarden gaan rekenen. Eén van de voorwaarden is dat het Rijk niet de totale onrendabele top betaalt. De helft moet bestaan uit cofinanciering. Hoe we van rekenen naar kopen komen, is per project verschillend. De TU Delft heeft voor het programma Stedelijke Transformatie een mooie publicatie gemaakt: Financiering van gebiedstransformatie. Hierin wordt haarfijn uitgelegd welke drie strategieën er zijn om vanuit een gemeente private partijen te laten bijdragen. De samenstellers leggen terecht het verband tussen de opbrengsten en bekostiging van publieke voorzieningen in een exploitatiegebied. Dat kan op heel veel verschillende manieren, van kostenverhaal en planbaatafroming tot vrijwillige bijdragen. Dit is goed om te weten bij de gesprekken met verschillende partijen.
Kijk ook naar het hoofdstuk financiën uit het handboek Zo werkt gebiedsontwikkeling van Friso de Zeeuw: ‘Gebiedsontwikkeling gaat altijd gepaard met investeringen waarmee de veranderingen in het gebied betaald worden. Bedrijven, overheidsinstanties of particulieren moeten de bereidheid hebben risicodragend te investeren.’ De kern is dat een ontwikkeling lukt als iedereen bereid en in staat is geld ‘in te brengen’. Dat doet iedereen pas als de ruil bevalt. Geld is en blijft een ruilmiddel. Hoeveel schoenen krijg ik voor mijn koe? Ofwel, hoeveel waarde? Hoeveel waardevol gebied krijg ik voor mijn geld?
Je kunt met geld rekenen, kopen of sparen. Sparen doen gemeenten en andere overheden. In reserves, voorzieningen, fondsen of andere fraaie boekhoudkundige oplossingen. Dat is eigenlijk alleen maar geld om mee te rekenen. Maar juist in deze tijd moet je als overheid bereid zijn om met dat geld ook te gaan kopen. Kijk als overheid bij een gebiedsontwikkeling naar jezelf en denk verder dan de smalle businesscase. Een gebiedsontwikkeling creëert zoveel meer waarde. De leefbaarheid van een gebied kan er enorm door opknappen. Nieuwe maatschappelijke voorzieningen in een gebied hebben een plus voor de hele stad. Extra woningen zorgen voor een beter draagvlak van andere voorzieningen. Het is een kans om het nijpende tekort aan sociale woningen te verminderen.
Deze waarden zijn in het algemeen positief voor een stad. Het is alleen niet altijd precies in geld uit te drukken. Maar je weet als bestuurder wel dat het niet investeren in de stad op de lange termijn tot problemen kan leiden. Het is daarom goed om breed te kijken welke waarden een gebiedsontwikkeling nog meer creëert. Is het een gouden kans om dat ene probleem op te lossen? Wees dan niet te bang om daar echt geld tegenover te zetten. Koop! Dan krijg je waar(de) voor je geld!