Stationsgebied Eindhoven als aantrekkelijk en duurzaam visitekaartje

Als Brainport wil Eindhoven een innovatieve toptechnologieregio van wereldformaat zijn. De stad wil groeien en wil mensen aantrekken. Een leefbaar stationsgebied zou hiervoor het visitekaartje moeten zijn waar bewoners en bezoekers zich welkom en thuis voelen. Maar als je het station aan de zuidkant verlaat zie je vooral veel fietsen en een onaantrekkelijke publieke ruimte. Amvest kreeg, na het winnen van een uitgeschreven tender, daarom opdracht van de gemeente Eindhoven om het gebied te transformeren tot een plek waar iedereen zich welkom voelt.

“Er moest iets gebeuren aan het stationsgebied”, benadrukt Stella Janssen, projectmanager bij de gemeente Eindhoven. “In de toekomst komen steeds meer bezoekers, bewoners en bedrijven naar Eindhoven. We moeten als stad meegroeien en de vernieuwing van het stationsplein draagt daaraan bij. In 2040 biedt het plein ruimte voor wonen, werken en creëren.” De gemeente vroeg marktpartijen een visie te ontwikkelen voor het stationsplein. De keuze viel op de van Amvest. De gemeente Eindhoven zorgt voor de herontwikkeling van de fietsenstalling en de openbare ruimte, Amvest voor de opstalontwikkeling. De gemeente Eindhoven gaf wel een aantal kaders en ambities mee voor het plan vertelt Janssen. “Het gebied moet een visitekaartje vormen voor de stad, een gebied waar de voetganger en fietser centraal staan. Het moet een aanvulling zijn op het centrum. We willen niet dat bewoners en bezoekers het idee hebben dat ze moeten kiezen tussen het centrum en het stationsplein. We willen dat iedereen zich thuis voelt in het gebied: alle bewoners en bezoekers van verschillende komaf zijn welkom in deze nieuwe ‘huiskamer’ van de stad.”

Participatie, programmering en openbaar gebied

In het plan, ‘District E’, bedacht Amvest drie grote torens met verschillende functies. “We werken in stappen. In de ontwikkeling denken we na over participatie, programmering en het openbare gebied”, zegt Jana Jayakkumaran van Amvest. “We gingen in gesprek met (toekomstige) gebruikers en bewoners om draagvlak te creëren voor het plan. Dat is nodig om de grote torens in het gebied te ontwikkelen. Deze zijn van grote afstand te zien en dat kan ervaren worden als overlast. Door voor de realisatie al in gesprek te gaan met belanghebbenden voorkom je problemen achteraf. Voor de programmering keken we naar de functies die in de torens komen. Die moeten passen bij meet, work, stay en try. Door ze met elkaar te combineren en te verspreiden binnen de torens wordt een dynamisch publiek getrokken. Op deze manier worden niet alleen functies met elkaar verbonden maar ook de torens onderling.” Ook met het openbare gebied hield Amvest rekening. “Voetgangers zijn de baas en groenstructuren worden vanuit de stad bij het gebied getrokken. De torens zijn iconisch maar het gaat om wat er op het maaiveld gebeurt. Ontmoeting staat centraal. Niet alleen de bewoners moeten zich thuis voelen in District E, ook de bezoekers die iedere dag vanuit het station door het gebied heen lopen.”

Een duurzaam ontwerp

Het transformatieproject zorgt voor verbreding van de skyline van Eindhoven. De torens geven een hoge dichtheid en worden als nieuwe landmarks kenmerkend voor de stad. In het ontwerp, waarvoor Amvest samenwerkt met Powerhouse Company, is rekening gehouden met zichtlijnen van en naar het centrum en de buitenruimtes naast en in de torens. “De zichtlijn tussen het station en de Lichttoren, is vrijgehouden”, vertelt Roeland Nijwening van Powerhouse Company. “We creëren geluidsluwe wanden van de buitenruimtes in de torens en er komen parkeerplaatsen voor bezoekers en bewoners, voor auto’s en fietsen. Dat doen we onder de torens zodat ze niet in de openbare ruimte staan. In het ontwerp is ook rekening gehouden met andere externe factoren zoals windrichtingen en veiligheidsbeperkingen vanuit het station.”

Alba Concepts en Arcadis dachten mee over toekomstbestendige en duurzame maatregelen in het ontwerp. “Denk aan een klimaat-robuust watersysteem, een duurzaam energiesysteem, slimme circulaire oplossingen, duurzame mobiliteit en een gezond aangenaam gebouw”, licht Elaine Kieboom van Alba Concepts toe. “Voorbeelden van deze duurzame inpassingen zijn de waterbuffers in de kelder van de torens voor de waterberging in het gebied. Of het vele groen in en om de torens voor een gezonde leefomgeving. We denken ook na over het opwekken van zonne-energie in de gevels van de torens. We kiezen bewust voor minder parkeerplaatsen (maximaal 160 per toren) en onderzoeken mogelijkheden voor deelmobiliteit om het gebruik van motorvoertuigen in het gebied te ontmoedigen. En bij realisatie vragen we de bouwers bewust om (deels) gebruik te maken van gerecycled of hergebruikt materiaal.”

Met de transformatie van het stationsplein van Eindhoven maakt de stad zich klaar voor een duurzame en dynamische toekomst. De gemeente verwacht binnen enkele weken te beginnen met de aanpassingen in het bestemmingsplan. In 2020 hoopt Amvest te starten met de ontwikkeling van District E.