Factsheet Ambities integreren in plaats van stapelen

Door binnenstedelijke transformatie kun je de woningproductie versnellen en opschalen. We willen natuurlijk dat die nieuwe woongebieden toekomstbestendig zijn en bijdragen aan een inclusieve, gezonde, duurzame en veilige stad. Hoe voorkom je dat dit ten koste gaat van de betaalbaarheid en snelheid van transformaties? Wat kunnen markt en overheid samen doen om ambities te integreren, in plaats van te stapelen? Deze factsheet geeft vijf tips voor overheden én marktpartijen.

Markt en overheid kunnen samen de stad verrijken met waardevolle transformaties. Daarvoor moet je ambities aan haalbaarheid toetsen. De overheid, in de eerste plaats de gemeente, stelt kwaliteitseisen vanuit het publieke belang. Door politieke dynamiek kunnen deze eisen later veranderen. Zowel bij het idee van transformeren als bij de uitvoering zijn marktpartijen nodig. Binnen een sluitende businesscase streven ontwikkelaars en bouwers, net als de overheid, naar kwaliteit en duurzaamheid, passend bij de wensen van de consument. Zij hebben daarbij de zekerheid van stabiele en duidelijke kaders nodig, want elke verandering kost tijd en geld.

Door de stikstofcrisis en het acute woningtekort leeft er momenteel een breed gedragen besef dat slimme ruimtelijke keuzes en combinaties nodig zijn. Dat geldt niet alleen in het landelijk gebied, maar juist ook in urbaan Nederland. Woningbouw leidt tot verdichte steden en versterkt tegelijk de behoefte aan groen, waterberging en slim en schoon vervoer.

In de ontwerp NOVI komt de noodzaak tot het integreren van ambities terug in het afwegingsprincipe ‘meervoudig ruimtegebruik’. De nieuwe Omgevingswet gaat eveneens uit van het in samenhang benaderen van de leefomgeving: van sectoraal en functioneel naar integraal en gebiedsgericht. Tot slot is de ruimte ook in financieel opzicht schaars. Stedelijke transformaties kennen gemiddelde onrendabele toppen van 13.000 euro per woning. Keuzes maken, combineren en ambities prioriteren is cruciaal om een sluitende businesscase te creëren. Want: als een transformatie niet financieel haalbaar is, komt het niet van de grond. Hoe ambitieus en toekomstbestendig het plan ook is.