De bakker en de binnenstad
Een heerlijk uitje. De stad in. Voor de etalage van de bakker zoeken naar het lekkerste gebakje voor zondag. Of toch maar zelf bakken? Dan is een cake relatief makkelijk, snel, en met een kleine kans dat er iets misgaat. Alhoewel, bij Heel Holland Bakt zie je de prachtigste kunstwerken voorbij komen. Ze strelen de tong door de juiste combinatie van smaken. Dat het niet eenvoudig is, blijkt uit de stress in het baklokaal.
Die bakker is vrijwel verdwenen uit onze binnensteden. Lekker winkelen gebeurt ook steeds minder. Verschraling van het aanbod en leegstand staan op het binnenstedelijk menu. Dan beginnen – bij al deze ellende – onze oogjes toch een beetje te glimmen: hier kan getransformeerd worden. En dan is de vraag: wat is hier de opdracht? Een klassieke opdracht, een technische opdracht of een spektakelstuk? De locatie bepaalt een deel van de opdracht. Maar ook wat je wilt bereiken. En welke ingrediënten heb je tot je beschikking? Niet alle functies zullen immers in de binnensteden passen. Is woningbouw passend? Is beleving mogelijk? Wel of geen supermarkt? Maatschappelijke voorzieningen? Kantoren? En een bakker, misschien in combinatie met een café? Transformatie van winkelgebieden vraagt veel van onze bakkunsten.
Taarten bakken doe je vaak alleen of misschien met z’n tweeën. Bij de transformatie van winkelgebieden moeten we het zeker niet alleen doen. Het betrekken van alle disciplines bij zo’n herontwikkeling is cruciaal. Waar je bij bakken misschien niet alles over alle ingrediënten hoeft te weten, is dat bij transformaties wel van belang. Je moet de effecten van alle ingrediënten goed doorgronden: los van elkaar en op elkaar. Ik heb een paar keer bij tenenkrommende bijeenkomsten gezeten waarin een glanzend plaatje werd getoond van het winkelgebied na renovatie. Nagedacht was over de vierkante meters BVO met optimistische aannames over de toekomstige klanten. Maar niet over wat de verschillende eigenaren wilden, waar de bezoekers naar op zoek zijn en wat de sfeer moet worden. Kun je een nieuwe beleving creëren met die bakker en de horeca of gaan we er snel boodschappen doen? Welke ingrediënten passen bij het concept? En natuurlijk: hoeveel geld heb je? Durf je ook niet voor de hand liggende ingrediënten toe te voegen? Met dat laatste winnen bakkers vaak het spektakelstuk. Maar het kan ook hopeloos mislukken.
Niet elke taart is voor elke gelegenheid geschikt. Op sommige plekken past bescheidenheid, op andere plekken kun je wat meer uitpakken. De context van de omgeving blijft zo relevant om goed met elkaar te bepalen wat het beste waar past. Persoonlijk hoop ik op meer bakkers. Wij blijven in elk geval graag recepten met elkaar uitwisselen in de komende tijd om zo nog beter van elkaar te leren hoe je de binnenstedelijke gebiedstransformaties – ook in winkelgebieden – samen, snel en goed realiseert. Dan komt het voor de bakker!