“De verstedelijkingsopgave kunnen we alleen samen aanpakken”

Uit de bestuurlijke conferentie Toekomstbestendige verstedelijking van de Provincie Zuid-Holland van 7 december 2017 sprak urgentie. Net als uit de conferentie van vorig jaar. We moeten snel aan de slag met de woningbouwopgave. “Vorig jaar was het agenderen van verstedelijking het centrale issue. Maar dingen op de agenda zetten en plannen maken is nog geen realisatie. We moeten een vliegwiel in beweging zien te krijgen. Liefst zo snel mogelijk,” vertelt gedeputeerde Adri Bom-Lemstra direct na de conferentie.

Waarom moet er een tandje bij?

Als we nu niets doen aan de leefbaarheid van onze steden hebben we in de toekomst een probleem. We willen bedrijvigheid behouden en stimuleren en we willen dat hoger opgeleiden die hebben gestudeerd in de regio hier ook blijven. We hebben hen hard nodig voor de uitdagingen die de toekomst ons zal stellen. Een regio leefbaar houden gaat nu eenmaal niet alleen over het toevoegen van woningen. We hebben woningen, infrastructuur, mobiliteitsoplossingen én energieoplossingen nodig. Dit alles moet ervoor zorgen dat Zuid-Holland zijn aantrekkingskracht behoudt.

“Realiseren doen we samen!”

Deze verstedelijkingsopgave bestaat uit een veelheid van deelopgaven die allemaal samenvallen. Het besef dat we daar intensief voor moeten samenwerken begint langzamerhand post te vatten. We moeten nu echt stappen gaan zetten en dat moeten we samen doen. Dit vraagt om een andere manier van denken van veel partijen. Als we allemaal vanuit onze eigen koker en visie de regio vormgeven, komen we niet toe aan een samenhangende oplossing van de gehele opgave. Alle partijen hebben belangrijke inbreng, NS en ProRail, VNO-NCW, de steden, bouwpartijen, enzovoort. De kunst is nu om gezamenlijkheid te creëren. De Verstedelijkingskaart die ik op de conferentie samen met gedeputeerde Floor Vermeulen presenteerde, kan daar een belangrijke rol in spelen. Het doel van die kaart is om met alle partijen tot concrete afspraken te komen over het versnellen van de woningbouw.

Waar zitten de opgaves voor de woningbouw?

Gezinssituaties veranderen, mensen blijven langer thuis wonen. Er zijn veel eenpersoonshuishoudens en er komen er steeds meer bij. Maar tot nog toe worden er vooral eengezinswoningen gebouwd. Dat is nog het oude denken. Willen we de juiste balans vinden, dan moeten we zorgen dat de juiste woningen op de juiste plek komen. Nog een ander oud idee is dat je industrie en bedrijventerreinen aan de randen van de stad plaatst. Als er woningen bij moeten komen, dan worden die aan de rand bijgebouwd en verplaatsen de bedrijven weer verder naar buiten. We willen nu kijken of we leefgebieden kunnen maken binnen de stad waar wonen, werken en recreëren naast elkaar kunnen bestaan. Dit betekent wat ons betreft zo min mogelijk nieuwe wijken in weilanden, maar éérst aan de slag op ‘moeilijk te ontwikkelen’ locaties. Op de Verstedelijkingskaart hebben we duidelijk aangegeven waar realisatie aan de orde is. Ik begrijp van projectontwikkelaars dat zij blij zijn met deze helderheid en sturing.

Wat is de rol van de provincie hierbij?

Wij overzien en sluizen door. We wijzen bouwers op locaties, we leiden toe naar de juiste partijen en we kijken of we belemmeringen kunnen wegnemen. Komen die door regelgeving op landelijk niveau, dan gaan wij in gesprek met de relevante ministeries. Partijen met een transformatielocatie die zoekende zijn naar een goede strategie komen ook bij ons op gesprek. Binnen de City Deal binnenstedelijk bouwen en transformatie is veel kennis ontwikkeld die we kunnen delen. Die uitwisseling is iets dat we graag stimuleren. Zo is Zoetermeer actief bezig met verduurzaming. Al gaandeweg, met ‘trial en error’, kijken we hoe we duurzaamheid kunnen opschalen en gemeenten daarbij samen laten optrekken. Deze rol vraagt een andere manier van denken en werken van onze eigen organisaties. We kijken integraal naar vraagstukken met mensen uit verschillende afdelingen: wonen, energie, infrastructuur enzovoort. Het is voor sommigen even wennen om hun koker uit te komen, maar het leidt tot sterke resultaten en leerervaringen die we – intern en extern – kunnen delen. Ik roep iedereen die werkt aan verstedelijking, voor een opgave staat of juist een goede oplossing heeft ontworpen vooral contact met ons te zoeken. Want zoals gezegd: dit kunnen we alleen samen oppakken!